Dünya, tarihi süreç içerisinde birçok devlet ve siyaset adamının çıkarları ve hırsları için savaşlara sahne olmuştur, yakın tarihimizde bunlardan biri Birinci Dünya Savaşını yaşamış bu dünyada ülkemizde işgal olmuş, her taraf yakılmış, yıkılmış ve yedi düvel tarafından işgal edilmiştir.
Bu yıkıcı ve yakıcı savaş sonrası barış antlaşması yapmak üzere dünya ülkeleri bir araya gelerek bir konferans toplantısı yapmayı kararlaştırınca, ülkemiz adına İsmet İnönü de bu Lozan konferansında görevlendirilir.
Çok çetin geçen bu toplantılarda yapılan görüşmelerde dünya siyasetçileri karşısında çok zorlanan İsmet Paşa, Mustafa Kemal Paşa’ya telgraf çeker, ben dayanamıyorum, yapamıyorum döneceğim der. “Kemallı” bir “er” kişi olan Mustafa Kemal Paşa; “yaparsın, yapacaksın, yapacaksın” dayan, der ve onun konferansa devam etmesini sağlar.
Her ulus bu konferans sonuçları ile ilgili kendi lideri için elbette ki övücü ve yerici sözler etmiştir. Ancak hiçbir ülke siyasetçisinin rakibi olan bir siyasetçi hakkında övücü sözler söylediğine az rastlanır.
İşte buna bir örnek İngiliz siyasetçi Churchill’in, İsmet İnönü için; “İnönü’nün kafasında yedi tilki dolaşır, bunlardan birinin kuyruğu diğerine değmez” sözüdür.
Ulusal Kurtuluş Mücadelesi sonucu kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde soyadı kanunu çıkarılınca herkese bir soyadı alması için fırsat verilir. Ancak bu savaşta “er” kişilere soyadı ise öngörülü insanlar tarafından vasıflarına göre bir soyadı verilir veya o insan o soyadını mücadelesi sonucu hakkederek alır. İşte İsmet Paşa’ya batı cephesindeki başarılarından ötürü; “İn” ve “önü” İnönü soyadı bu itibarla verilir ki, bu soyadının siyaset bilimindeki yeri yukarıda İngiliz siyasetçi Churchill’in de belirtiği üzere manidardır.
Yaşanmış gerçeklerden kaynaklanan yukarıdaki bu sözlere mazhar olan insanların da elbette ki milleti için kendisinin sarf ettiği sözleri, mesajları vardır. İşte buna bir örnek de yine İnönü’nün Urfa’nın Kurtuluş Bayramını kutlama mesajıdır:
Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci adamı İsmet İnönü 11 Nisan 1963 tarihli Urfa’nın Kurtuluş Bayramını Kutlama mesajında:
“Bugün Urfa’nın Milli Mücadeledeki düşman istilasından kurtuluşunun bayramını yapacaksınız. Bir insanın hayatına kuvvet ve lezzet veren asil heyecanların dalgalandığı bugünde Urfalılar içinde bulunup bir daha bahtiyar olmak isterdim. Urfa’nın Milli Mücadeledeki rolü başlı başına bir tarihtir.
Kurtuluş zaferi kendi alın terinin ve pazu kuvvetinin ve Urfalıların engin hamiyet ve fedakârlığının mahsulüdür. Büyük Millet meclisinin ilk Genel Kurmay Başkanı olarak Urfa Destanı’nın acı ve ümitsiz günleri ve hesapsız zahmetleri ve fedakârlıkları ile her gününü beraber yaşadım.
İstiklal Ordusunun Urfa’da merkezlenen silahlı direnme ile Fırat’ın bütün doğusunda tardolunduğu günleri bugün gibi hatırlarım. Doğu’da stratejik durumumuz Urfa zaferi ile birden ferahlamış, genişlemiş ve emniyet kazanmıştı. Kuvvetlerimizi ve düşüncelerimizi Fırat batısına toplamak için çok genişlemiştik.
Sevgili Urfalılara benim hayranlık dolu takdirlerimi bu kurtuluş gününde söylemenizi ve yaymanızı sizden rica ederim. Milli Mücadele’nin Urfa’daki gazilerinin ve şehitlerimizin nesilden nesile geçecek torunları Urfalı olmakla ve Türk Vatanı’nın kurtarıcıları ve Türkiye’nin kurucuları olarak yerden göğe kadar hakkı ile öğüneceklerdir.
Urfalılar Türkiye’nin demokrat düzen içinde kuruluşu ve kalkınması savaşında ve safındadırlar. Çok mahrumiyet içinde Cumhuriyetin yürümesi ve yükselmesi için fedakârlık etmişler, gayret göstermişlerdir. Urfalı Vatandaşlarıma engin sevgilerimi, yürekten tebriklerimle bildirmenizi, Urfa’nın refahına ve saadetine hizmet etmeyi şeref bildiğimizi anlatmanızı rica ederim.” * der.
İsmet İNÖNÜ
Bu duygu, düşünce ve inançla Urfa’nın Kurtuluşunun 102 yıldönümünde başta Gazi Mustafa Kemal Paşa olmak üzere, Urfa Mutasarrıfı Şehit Nusret, Mutasarrıf Ali Rıza, Binbaşı Ali Rıza, Ali Saip Ursavaş, Urfalı 12’ler ile tüm şehit ve gazilerimizin, ruhları şad olsun.
