Her insanın yaşamında maddi dünyada kullandığı eşyaların kendisi ve halk üzerinde düşünsel, duygusal ve inançsal bir etkisi vardır. Mustafa Kemal Atatürk’ün de savaş meydanlarında yurdu adım adım askeriyle birlikte adımladığı çizmesinin, görgü tanığı Mehmetçikler ve halk nazarında bir maddi ve manevi bir efsanesi vardır.
Cephede Çizmeleriyle Hatırlanan Atatürk; “Mehmet oğlu Osman ve Ali oğlu Şeyh Mustafa’nın anlattıklarına göre Gazi Mustafa Kemal Atatürk de onlarla savaşmış.
Anafartalar Cephesi’nde, savaşların ne denli ateşli geçtiği Atatürk’ün da hatıralarında kayıtlıdır. *Gece demeden, gündüz demeden savaşın devam ettiği günlerde Atatürk de siperlere gelip askerlerle beraber savaşmış.
Her iki askerin de hatırladıkları en önemli unsur Atatürk’ün dizlerine çıkan çizmelerini giyip asker arasında bulunup savaşması imiş. Bir er gibi, en ön saflarda çekinmeden savaşan Mustafa Kemal, geçen yıllara rağmen askerlerin aklından gitmeyecek ve sürekli anlatılacaktır.
Çanakkale Savaşı her zaman gözyaşıyla anılmıştır. Daha o günlerde Urfalı Bahriye Subayı Hızır-zâde rüştü Efendi, Harp Mecmuasında şöyle demektedir: “Üç sene evvel… Bu zaman Osmanlı tarihinde hikâyesi gözyaşıyla yazılacak bir devir, karanlık bir fetret zamanıydı.*
Çanakkale’de savaşmış bir subayın bu ifadeleri, daha doğrusu tespiti, oldukça yerindedir. Zira Çanakkale gazilerinin ortak özelliği çok ağlamaları ve ağlayarak savaş günlerini anlatmalarıdır.”1
Urfa İli Sırrın Köyü sakinlerinden Kurt (Keleş) ailesinden Hüseyin, Çanakkale savaşına katılıp, ölmeden dönenlerden Hüseyin emmi savaş anılarını anlatırken gözleri yaşarır, ağlayarak anlatırdı: Çanakkale Savaşı'na giderek geri dönmeyip, şehit olanların acısını paylaşmak üzere Sırrın'ın “yedi yerinde” Şivan kurulmuş, insanlar ağlıyor. Kurt ailesinden biri de askerden firar ederek gelmiş, ailesi ona seni bir gece bile “eşinin yanında yatırmayız” diyerek, durumu jandarmaya bildirmişler, onu yakalattırarak, tekrar, askere göndermişler.
Askerde şehit olup künyesi köylerine bildirilen amcazadesi “Musa oğlu Cafer'in H.1299 tarihinde Çanakkale Arıburnu'nda şehit olduğunu, mezarının günümüzde Çanakkale Şehitliğinde olduğunu belirtmiştir.
Ancak bu savaştan sağ dönen Hüseyin ile hayatta iken anılarını dinleyen Sırrın Cemevi Babası *Halil Üçbudak, Çanakkale Gazi'sinin anılarını ondan dinlemiş, aklında kalanları ise şöyle anlatmaktadır:
“Hüseyin emmi (keleş) Çanakkale anılarını anlatırken, karşımızda bir tepe vardı, dedi. Sabaha kadar devam eden savaşta bu tepeyi altı defa biz aldık, yedi defa düşman aldı. Yağmur gibi kurşun yağıyordu. Kafamızı mevzideki siperden çıkaramıyorduk. Arkadaşlarımıza sesleniyoruz, eğer ses verirse ölmemiş, sesi gelmezse öldüğünü anlıyorduk. Bu durumda kendi aramızda gece sabah olsun, başımızın çaresine bakalım, firar edelim konusunda arkadaşlarımızla konuşup, planlar yapıyorduk. Sabah “kurt ile koyun ayırd edilecek vakitte”
Dediler Mustafa Kemal Paşa geliyor. Mustafa Kemal Paşa bir müfreze askerle geldi, toplandık. Onbeş dakika sonra, izin verildi, yani ihtiyaçlarınızı görün denildi. Bir kağnı üzerinde getirilen Buğday çorbası yemeğimizi yedik.
Mustafa Kemal Paşa bizi içtima ettirdi ve şöyle seslendi: “Arkadaşlar biz buraya savaşmaya gelmedik, ölmeye geldik” dedi. Bağım, bahçem, evim, barkım var diyenler kalsın, benimle gelmek isteyenler gelsin dedi.
Atın üzerindeayağında çizmesi, kılıcını çekti, “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir ileri” diyerek atını sürdü...”Di! gel de arkasından gitme!” Biz de arkasından yürüdük!”*
*****
1- Ali Sözer, “Şanlıurfa’nın Çanakkale Kahramanları”,Yarımada Yayınları Çanakkale Kitaplığı: 9, İstanbul, 2007, s.51-28;
* K.K. Urfa Sırrın Köyü'nden Zeynel oğlu, 1954 doğumlu Sırrın Cemevi Babası Halil Üçbudak.
