“Nusret Bey, Urfa Mutasarrıfı iken Çanakkale Cephesi’nden dönen “Urfa Taburunun Kumandası altında bulundukları Mustafa Kemal’i hayranlıkla anlatmalarından etkilenerek, şehrin kuzey kesimini Karakoyun Deresine bağlayan bir cadde açarak buna “Kemal Paşa Caddesi” adını vermiştir.
1917. Tarihinde, bu caddenin ortasına çiçekler düzenleyip tam hükümet konağı karşısına, I. Dünya Savaşı’na katılan şehit ve gaziler adına Nusret Bey tarafından bir anıt çeşme yaptırılmıştır.
Anıtın batı cephesindeki kitabeye; “Mustafa Kemal Paşa Caddesi” (1917), doğu cephesindeki kitabeye, “Kafkas Yolu” (1917), güney cephesindeki kitabeye, “Hindistan Yolu” (1917) ve kuzey cephesindeki kitabeye de “Ankara Yolu” (1934) yazılmıştır.
Anıtın kuzey cephe üst kitabesinde “Bu hacer samit değil- İklil-i cihad-ı ekberdir.” (1335) (Bu taş sessiz değil; Büyük savaşın tacıdır.) 1919
Anıtın kuzey cephe alt kitabesinde “Harb-ı Umumi- Şüheda Fatiha) (1330-1332) (Birinci Dünya Savaşı şehitlerine fatiha) (1914-1916)
Anıtın güney cephe üst kitabesinde (Ca-yı cihada giden- Erlere Nusret ola) (1334) (Cepheye giden erlere Nusret ola) (1918)”1
İşte bu gerçekleri bilen Urfalılar, Mustafa Kemal’in ve Şehit Nusret’in adını ölümsüzleştirmek için; “Türkiye’de ilk defa bir caddeye Mustafa Kemal Paşa adı Urfa’da verilmiştir.” Urfa Kurtuluş Savaşı sırasında bu caddenin başladığı meydanda bir Anıt da yapılmıştır. Bu; “Anıt küçük bir kubbe ile son bulur.” Üzerindeki yazılardan dolayı bu anıt çeşmeye yol gösteren Çeşmesi de denilir.
Abidenin üzerinde Kafkas yolu, Ankara yolu, Bağdat yolu ve şehir merkezine giden Mustafa Kemal Paşa caddesini gösteren yazılar ve ok işaretleri bulunur. Bu caddenin diğer ucundaki Urfa Vilayet Kurtuluş Anıtı üzerine de Urfa’nın kurtuluşu için canını veren, Urfa Mutasarrıfı Şehit Nusret için;
“Ca-yı cihada giden- Erlere Nusret ola”2
Siverekli şair İbrahim Refet ise Konya’da yapılan bir Atatürk Anıtına şu dizelerini not düşer:
“Bin kahr u musibet ile inler iken evvel
Oldu o kara günlerimiz ‘îde mübeddel
Kurtardı bizi işte bu Gazî-i mübeccel
Yüksel şeref ü şân ile göklere yüksel
Ey sîne-i millette kurulmuş Ulu heykel”3.
Bu duygu, düşünce ve inançla Çanakkale Zaferi’nin 108. Yıldönümünde Urfa’nın Kurtuluş “ABİDE ANITI” ‘şeref ü şân ile göklere yükselirken’, başta Gazi Mustafa Kemal Paşa olmak üzere, Urfa Mutasarrıfı Şehit Nusret, Mutasarrıf Ali Rıza, Binbaşı Ali Rıza, Ali Saip Ursavaş, Urfalı 12’ler ile tüm şehit ve gazilerimizin, ruhları şad olsun.
1- Yrd. Doç. Dr. Bayram Akça, “1915 Ermeni Tehciri ve Urfa Mutasarrıfı Şehit Nusret Bey”, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2007, s.53; dipnot: 240
2- Yrd. Doç. Dr. A. Cihat Kürkçüoğlu- Müslüm Akalın- Öğr. Gör. S. Sabri Kürkçüoğlu- Selahaddin E. Güler, “Şanlıurfa Uygarlığın Doğduğu Şehir”, Şurkav Yayınları: 27, Ankara, 2002, s.97; Şanlıurfa Kültür ve Turizm Rehberi”, Şanlıurfa,2006, s.21; Müslüm Akalın, “Şehit Nusret Bey’in Savunması”, s.67
3- Doç. Dr. Ekrem Bektaş, “Siverekli İbrahim Re’fet Dîvânı”, T.C. Şanlıurfa Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Uzerler Matbaacılık, Ankara, 2012, s.16
