Advert
Advert
HURRİ İLAHİSİ
Şemsettin POLAT

HURRİ İLAHİSİ

Reklam

Dünyanın en eski ilk müzik eseri (beste) Hurri Kürtlerine ait Hurri İlahisidir.Milattan Önce 1400 yıllarında Suriye'nin kuzeyinde Kürdistan bölgesinde şimdiki Lazkiye kenti civarında liman kenti Ugarit antik kentinin tapınağında bulunmuştur. 1950 yılında arkeolojik kazılar sonucu elde edilen çivi yazılı 36 toprak tablette çıkan notalar gün ışığına çıkarılmıştır.

Tümüyle bir müzik koleksiyonu oluşturan bu tabletler ilk olarak Emmanuel Laroche tarafından 1955 ve 1968 yıllarında yayınlanmıştır. Tabletler üzerindeki yazıtların yorumlanması ise Dr. Richard Dumbrill tarafından yapılmıştır.

6. tablette besteci ismi yok. Eser anonimdir. Diğerlerinde Urhiya, Puhiyana,  Ammiya, Topsulhuni isimli bestekarlar vardır.

Uyarıt kraliçesi Nikkal için bestelenmiş bu melodi 15 yıllık çalışma sonunda 1972 yılında seslendirilmiştir.36 müzikal yazıttan yalnız bir tanesi çalınabilecek durumdadır. Diğerlerinde yer alan nota ve açıklamalar iyi derecede okunamıyor.

Bu melodi 9 telli sammum ile çalınırdı.Günümüzde Arp ve Lir ile çalınabiliyor. Bu nota tabletler Ulusal Şam Müzesi'nde sergileniyor.Bu Hurri İlahisi, müziğin kökeni ve müzik kültürü merkezinin Kürdistan olduğunu gösteriyor. Bu şarkı Hitit tabletlerinde de kayıtlıdır.Arî kökenli Kürd ve akraba olan bu kavimlerin tarihte yardımlaşma ve dayanışmaları da olmuştur.

Hurr (Roj), Türkçe'de Güneş demektir. Günümüze kadar sürüp gelen ve halâ ayakta dimdik duran tarihi Diyarbekir (Amed) surları da Kürd Hurri boylarının eseridir.Dünyada ilk kurulan Urfa (Ruha)' daki Harran Üniversitesi de yine Hurrilere aittir.Bu da bilim merkezinin Kürdistan olduğunu gösteriyor.Bu hususları da belirtmekte fayda var.

HURRİ İLAHİSİ'NİN SÖZLERİ

Neşaş weşpaş,neşaş weşpaş!

Tîya-mu tîya

Nu-mu uwaş-maş katta arnut

Tîya-mu tîya

Bugünkü Kürdçe'ye çevirisi:

Xweş pêşên Neşa,xweş pêşên Neşa

Tenê-mi tenê

Û min re dimeşin heta tîya min

Heta xatiya min

Tenê mi tenê

Û min re dimeşin heta daya mın

Heta xatiya min

Tenê-mı tenê

Not: Çeviri bana ait değil,Hurri İlahisi Bilim Kurulu tarafından yapılmıştır.

Sende Yorumla...
Kalan karakter sayısı : 500
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR X
Evlenme ve Boşanma İstatistikleri Şanlıurfa 2. sırada
Evlenme ve Boşanma İstatistikleri Şanlıurfa 2. sırada
TÜİK, Yurt içinde 17 milyon kişi seyahate çıktı
TÜİK, Yurt içinde 17 milyon kişi seyahate çıktı