Şu anda dünyada insanların en fazla ihtiyaç duyduğu şeylerin başında hukuk gelmektedir sanırım. Hukuk; ‘örgütlenmiş bir toplum içinde yaşayan insanların birbirleriyle veya kişilerin yine kendilerinin meydana getirdiği topluluklarla ve bu toplulukların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen, kişilerin güvencesini ve insan haklarını sağlamak amacıyla oluşturulan ve devlet gücü ile desteklenen bağlayıcı, genel, soyut ve devamlı kurallar bütünüdür’ diyor sözlükler.

Bugün dünyanın neredeyse üçte birinden fazlasında savaş yaşanıyor ve savaş hukuku bile ayaklar altına alınıyor.  Yine birçok ülkeyi diktatörler yönetiyor ve bu diktatörler hukuku kendisine göre yorumluyor. O da yetmedi hukukun işlemediği kimi ülkelerde mafya, kimi ülkelerde terör örgütleri, kimi ülkelerde ise güçlüler kendi hukukunu uyguluyor.

Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan bu yana hukuk tartışma konusu olmuş, son yıllarda bu tartışma daha da alevlenmiştir. Halbuki Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ikinci maddesi, ‘Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir’ der.

Türkiye Cumhuriyeti’nin birçok döneminde hukuk, dolayısıyla demokrasi askıya alınmış haklı koruması gereken hukuk, halka büyük zararlar verir duruma gelmiştir. Son yıllarda da hukuk alanında birçok mağduriyetler yaşandığı iddia edildi, halende birçok konuda yeni mağduriyetler yarattığı öne sürülüyor. Eğer ki, bir ülkede başta hukukçular olmak üzere herkesin en çok kullandığı cümle ‘bir gün hukuk ve adalet herkese veya size de lazım olur’ cümlesi çıkıyorsa demek ki, o ülkenin hukukunda bir sıkıntı vardır.

Akademisyen Yrd. Doç. Dr. Emir Kaya’nın Türkiye’de Hukuk Zihniyeti anketinin sonuçları, ülkedeki durumun vahametini adeta gözler önüne seriyor. Anket yürütücüsü Kaya’nın açıkladığı verilere göre 4 bin 170 kişi arasında yapılan ankette ‘toplumsal kamplaşmalar hukuku bozmaktadır’ tespiti yapıldı.

Yrd. Doç. Dr. Kaya’nın hukukçularla yaptığı ve çok önemli bilgilere ulaştığı anketi, bombaların patladığı, bölgedeki savaşın yayılma olasılığının arttığı, milletvekillerinin tutuklandığı, belediyelere kayyum atandığı, Fethullahçı terör örgütünün kirli yüzünün birbir ortaya döküldüğü döneme denk gelmesi maalesef yeterli yankıyı bulamamasına neden oldu. Dolayısıyla hukukun üstünlüğüne bu kadar yoğun ihtiyaç duyduğumuz bir süreçte Kaya’nın tespitlerini sizlerle paylaşmakta yarar görüyorum. İşte katılımcıların verdiği çarpıcı ve bir o kadarda önemli cevaplardan başlıklar.

-Hukuk sistemi yüzde 35 oranında adalet üretmektedir.

-Adamına göre muamele yüzde 85 oranındadır.

-Kamu kurumları yüzde 37 oranında güvenilirdir.

-Genel olarak insanlar yüzde 40 oranında adildir.

-Ortak adalet anlayışı yüzde 37 oranında yerleşmiştir.

-Toplumsal kamplaşmalar hukuku yüzde 78 oranında bozmaktadır.

-Hukukun toplumdaki karşılığı yüzde 33’tür.

-Güven hissi yüzde 38 düzeyindedir.

-Ayrımcılığa uğrama kaygısı yüzde 81 düzeyindedir.

-Genel hukuki memnuniyet yüzde 33’tür.

Avukatlar savcıları adil buluyor mu?

Avukatların da katıldığı anketteki veriler bir hayli dikkat çekici. Hakim ve savcıları yüzde 36 oranında adil bulan avukatlar sorulara şu cevapları verdi:

-Hukuk pratiği fakültede anlatılanlardan yüzde 76 oranında farklı.

-Müvekkillerin yüzde 87 oranında davayı kazanmayı, yüzde 11 oranında adaleti önemsiyor.

-Hakim ve savcılar için sosyal statün yüzde 54, kariyer yüzde 19, konfor yüzde 19, hakkaniyet ise yüzde 3 oranında vazgeçilmezdir

-Anket sonuçlarında paylaşılan bir diğer veri ise Hakim ve Savcıların avukatları yüzde 39 oranında dürüst bulması.

 -Ankette yargının durumunu da değerlendiren hakim ve savcılar, ‘yargı yönetimini yüzde 46 oranında adil buluyor.’

-Hukuk sistemi adalet sağlayamıyor diyen hakim ve savcıların oranı ise yüzde 56.

-Hakim ve savcıların verdiği bir diğer cevap işse avukatların yüzde 80’inin para kazanmayı hedeflediği.

Ankete göre avukatlar ‘yüzde 11 oranında davayı kazanmayı, yüzde 6 oranında imajlarını ve yüzde 1 oranında adaletin tesisini önemsiyor.’

Hukuku sağlayanlar böyle düşünüyor. Yani adaletin terazisi göründüğü gibi eşit tartmıyor. Varın gerisini siz düşünün.

Sevgiyle kalın.